Ս. ՔԻՐԵՄԻՋՅԱՆ - Հեղինակ՝ . Tuesday, November 27, 2012 16:15 - 15 քննարկում

Լիա Ավետիսյանի պատասխանը «Զգուշացե՛ք, նորեն կեղծիք է» հոդվածի հեղինակ Արա Հովհաննեսյանին:

Բարև, Վանո: Այդ դո՞ւ ե թակնվել Արա Հովհաննեսյանի անվան տակ՝ քո կատարյալ Քաթար թակստոցում: Լավ է, որ վերադառնում ես քո գրական գործունեությանը՝ թեպետ, այս ատելությամբ լի հոդվածաշարով: Մի գուցե մի օր գի՞րք էլ գրես, թե չէ՝ վերջինն, որքան հիշում եմ, «գնդակ, գնդակ, իմ գնդակն» էր, իսկ դա գրաքննադատությունից վեր է:
Վերադառնանք բուն թեմային: Պրոֆեսսոր Փիլիքեանը, ինչպես նաև բազում հայ փայլուն մտավորականներ, չի՛ կարող բացարձակ ճշմարտության տերը լինել, ինչպես նաև լուսահոգի Գավուկչյանը, Սարգսյանը ե ուրիշներ. թեպետ տաղանդավոր, բայց մարդ են, Աստված չեն:Բայց յուրաքանչյուրը մի նո՛ր գաղափար, նո՛ր շունչ բերեց հայագիտություն:
Ասում են, սերը սկսվում է զարմանքից: Ինձ համար ցանկացած գրքի ընթերցումը (իսկ ես շա՜տ եմ կարդում) կարևորվում է այն բանով, որ հեղինակը կարողացել է զարմացնել ինձ՝ իր նոր, ուրույն մոտեցմամբ, հազար ու մի անգամ ծամծմած հարցում: Նույնը կատարվեց Փիլիկեանի գրքի հետ կապված, երբ գտա Նոյան տապանի իր բովանդակային մեկնաբանությունն, ինչը, համայձայնվիր, անհամեմատ ավելի տրամաբանական է, քան Խայֆայից ելած-եկած օտաարերկրյա նավակը: Նույնը վերաբերում է Պրոֆեսսորի լեզվի միջուկային տեսությանը, որը շատ մոտ է իմ սեփական մոտեցմանը: Բա չուրախանա՞նք. լվացած չոջուխին ջրի հետ դուրս թափե՞նք:
Հիմա եբրաեցոց մասին: Շա՜տ վաղուց ագրեսիվ են իրենց քարոզներում, այնքա՛ն ագրեսիվ, որ կարողացել են լվանալ նույնիսկ լավագույն ուղեղները: Ես նրանց համարում եմ ո՛չ թե ազգ, այլ կոռպոռացիա, քանի որ բացառում եմ, որ իրեն հին ազգ հայտարարած հանրույթը չունենա սեփական տարազը (իրենց նույնիսկ օրտոդոքս-պահպանողականները որպես տարազ հագնում են Եվրոպայի 19-րդ դարի տղամարդու կոստյում և գլխարկ); երաշտական կանոնը («Հավա Նագիլան» հաշիվ չէ ); խոհանոցը («մացան» կերակուր չէ, այլ հակառակը. մարդակերության դրսևորում); պարի ազգային համակարգը (մի հատիկ 7.40ն էլ չհաշվենք), հեքիաթների շտեմարանը, բառբարները (այլ ազգի լեզուների հիման վրա ստեղծած սեփական ժարգոնները՝ բառբար կամ լեզու չե՛ն համարվում) և այլն, և այլն, և այլն: Սա նշանակում է, որ ազգ ամենևին էլ չեն: Ապա ի՞նչ են: Եկեք՝ փորձենք հասկանալ: Միասնաբար, այլ ոչ թե՝ իրար հեգնելով ու մերժելով: Սա ո՛չ միայն հայերիս, այլև ողջ մարդկության, տիեզերական լորջության խնդիր է: Իսկ այն բանը, որ այստե՛ղ են ժամանակին առաջացել, նրանք մեզանից շատ ավելի վաղ գիտեին: Սակայն մի՞ թե Սեմից էին սեռել, ինչպես և արաբները: Մի գուցե՝ Քամից, որ անարգել էր հորը՝ Նոյին, ու դրա՛ համար վտարվե՞լ:Ես ունեմ իմ սեփական տեսակետը:
Միևնույն ժամանակ պետք է խոստովանեմ, որ իրենցից բան եմ սովորում: Օրինակ, հայը ի՜նչ գյուտի տեր էլ լինի, ի՜նչ հանճարեղ բան էլ ստեղծի՝ նրանք երբեք անունը չեն տալիս, լրում են: Դա նրանց «լրության դավադրությունն» է (որին վերջերս էլ ես՝ եմ մատնել նրանց իմ գրքերում ու հոդվածներում): Իսկ մենք ի՞նչ ենք անում (և այդ թվում Յուրի Սարգսյանն ու հարգարժան Պր. Փիլիքեանը): Նրանցի՛ց ենք սկսում ցանկացած հայագիտական աշխատություն, ու նրանցով վերջացնում: Դա ո՛չ միայն ուղեղների լվացման հետևանք է, այլ նաև համազգային անզգուշության դրսևորում, որից անհրաժեշտ է ձերբազատվել:
Այսօր ինձ քաջ ծանոթ՝ գիտակ, խելացի ու խիզախ հայ մտավորականներ, ինչպիսիք են Արմեն Դավթյանը, Լեյլա Սիմոնյանը, Գոհար Նիկողոսյանը, Անժելլա Տերյանը, Գրիգոր Բրությանը, Արման Ռեվազյանը և տարեց, բայց պրպտող ու գրիչը վայր չդնող ակադեմիկոս Նիկոլայ Հովհաննիսյանը և բազում այլ հրաշալի հայեր կատարում են կարևորագույն հետազոտություններն ու գրում այդ մասին սեփական գրքերում: Ինչի մասին մենք երազել չէինք կարող դեռևս 20 տարի առաջ:Ես կարծում եմ, որ ակադեմիկոս Հերունին, որին այդքա՜ն շատ վիրավորեցին, անարգեցին, այս հրաշալի փուլի հիմնադիրներից էր: Փոխվել է ժամանակը, փոխվել ենք մենք: Եվ փառք Աստծուն, որ այդպես է: Սակայն չի փոխվել պետական համակարգի մոտեցումը, որը 30-ականների հալածանքները փոխարինել է պիտակներ բաժանելով: Կար ժամանակ, որ «դիլետանտ» էին անվանում, բայց որ տեսան, որ մեր միջև կան բազմաթիվ մասնագետներ, պիտակը փոխեցին: Այսօր ազնիվ հայագետը անվանվում է ակադեմիական և իշխանական շրջանակներում «գավարական» մտավորական:
Անշուշտ, ոչ մեկս չենք հետազոտում՝ բարձր պարգևների կամ պաշտոնների համար: Սակայն եթե պետությունդ էլ քեզ չի՛ նկատում, շատ ավելի շատ է կարևորվում այն մթնոլորդն ազգիդ մեջ, որը սնում է մտավորականին, ոգեվորում:
Ուստի իմ խնդրանքն է թե՝ քեզ, թե բոլոր այլ բանախոսներին, անկախ այն բանից, հետազոտելու, արդյունքը շարադրելու շնորհքն ունեն՝ թե ոչ. եկեք՝ փոխենք մտքերի փոխանակման տոնայնությունը, անհամաձայնության դեպքու՛մ էլ մնանք կիրթ և իրար հարգող: Չվանենք այն խիզախներին, որ դուրս են գալիս առճակատմանը՝ համապարփակ ստի դեմ, մեր ազգի հարցում:Չէ՞ որ խոսքի առարկան գիտելիքն է, այլ ոչ թե՝ ապրանքը:
Վերջերս ժայտկած վերլուծականներից հետո՝ սպասում ենք նաև ք՛ո սեփական վերլուծություններն ու գրքերը: Խոստանում եմ նկատել լավը:
Դեկտեմբերի մեկից Keghart.com կայքում սկսելու են հրապարակել իմ հոդվածաշարը՝ հայոց լեզվի և գրերի վերաբերյալ (անգլերեն): Հրավիրում եմ կարդաս և մեկնաբանես, առավելապես՝ եթե գրածներդ պարունակեն հայ համակիր մտավորականի մի՛տք և ոչ թե՝ թափառականի լեղի:

Լիա Ավետիսյան

27 nov. 2012



15 քննարկումներ

You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. Both comments and pings are currently closed.

Hasmik
Nov 27, 2012 18:37